Stories of Contemporary Domesticity >> HOMEland
— για Ελληνικά δείτε παρακάτω —
‘Stories of contemporary domesticity or HOMEland’ series poses questions about the concept of home through an open dialogue with contemporary architectural practices in housing.
Home can be a lot of things.
It can be a verb, an adjective, a noun.
An action, a feeling, a place or possession.
noun
- the place where one lives permanently, especially as a member of a family or household.
e.g. “the floods forced many people to flee their homes” - an institution for people needing professional care or supervision.
e.g. “an old people’s home”
adjective
- (of a sports fixture) played at the team’s own ground.
e.g. “their first home match of the season”
verb
- (of an animal) return by instinct to its territory after leaving it.
e.g. “a dozen geese homing to their summer nesting grounds” - move or be aimed towards (a target or destination) with great accuracy.
e.g. “more than 100 missiles were launched, homing in on radar emissions”
home is where we meet
sometimes we talk
sometimes we watch
sometimes we eat
Home is tangible and intangible.
Sometimes it’s made of stones, concrete and bricks and other times it’s made by memories, smells, flavours, whispers and clatters.
Home is a personal story and a collective notion.
For James Baldwin home is “an irrevocable condition” since “you don’t have a home until you leave it and then, when you have left it, you never can go back.” For Baldwin, home is a long-gone heaven where our lost childhood innocence resides. Nostalgic and bittersweet as it is, somewhere well hidden in the past, we find our adult selves wonder: will home take me back?
Home was never a place for me No place could cease the chaos in my head For home were always the people Who in my eyes weren't the strangers who want me dead They would cover me in blanket With a gentle kiss on the forehead Banish the monster under the bed And write a letter I would've kept forever I never knew why they left Or maybe I scared them away myself "Nothing ever lasts forever"? I guess my home was meant to be forgotten I just wish it could stay a little longer Wish for another kiss on my forehead Wish I could read another letter And have a final talk about our World World that was never real World that was purely dream World that was always only my wish My home by Khadija
Home is yet another body.
Home is the body carrying our body. A body for the body that everyone inhabits in its very own, unique and, completely, different way. A body which is home to the spirit and soul. Home is yet another body carrying the weight of our memories. Our very own personal space: the center of our dreams, recollections and fantasies. “There is no memory without body memory”, argues philosopher Edward S. Casey and architect Juhani Pallasmaa in his essay “Space, place, memory and imagination” adds on, “Body is not only the locus of remembrance, it is also the site and medium of all creative work, including the work of the architect.”
Following Pallasmaa’s train of thought, the architect’s role is, after having recognised their own body, their own place and their own home, to support other people doing the same for themselves; through the architect’s aware design other creatures, human or not, should be guided to wear their true bodies and their true selves inside intimate spaces functioning as homes.
Home is hidden deep inside ourselves and home surround us. And, of course, home, just like Michel Foucault puts it for the body, has its own biopolitical systems requiring an architecture of care.
i wear my soul inside my body i stretch it to come out i wear my body inside my house i fetch it to go round look at this woman she is her man she hides her home inside his heart Melina Arvaniti-Pollatou, Her Home
A home is its own ecosystem.
A household with its own logic, emotional intelligence and interrelated patterns. Home can nurture and home can hurt. Home can be open and free and home can be supervised, ferociously, by rules and silent policies. Home can be safe and home can be dangerous.
Home can be somewhere you are running to or running away from.
I'm building a home for myself where doors don't slam and people don't yell and love is scattered around a kitchen table that was built with kindness and respect, I'm building a home for myself where the floors can be painted yellow and the tables can be painted blue because there is no right way to do anything except to do it with you, I'm building a home for myself that will echo the feelings that live deep inside my chest, but you will know that when you step into the rooms that were built by people who love one another with nothing but respect, I'm building a home for myself that was made for lovers like me where there is space for you to be everything that you've always wanted to be. Cammie Dennis from 'there's coffee in the pot'
Home is a legacy.
Home is where a family is. Hence, in its core, it is inseparable of it. Home can be a parental apparatus letting wonderful or awful things to happen even when the real people are no longer alive. As Virginia Woolf puts it in her novel The Waves, we raise our children, boys and girls, we educate them, we look after them so as to inherit our homes. Our home is our legacy going straight from us to our offsprings. A legacy filled with memories and fantasies of all kinds.
I was a child of that house, filled with the memory of its smells, filled with the coolness of its hallways, filled with the voices that had given it life. Antoine de Saint-Exupery, Wind, Sand and Stars, London: Penguin Books, 1991, p.39.
References from poetry, literature, philosophy, performing arts and cinema help us understand how a home works and what it looks like as a lived world – as a universe or cosmos of experiences.
DOGTOOTH (2009) | Directed by Yorgos Lanthimos, Written by Efthimis Filippou & Yorgos Lanthimos.
A controlling, manipulative father locks his three adult offsprings in a state of perpetual childhood by keeping them prisoner within the sprawling family compound.
MATCHBOX (2003) | Directed by Yannis Economides, Written by Yannis Economides & Lenia Spyropoulou.
During an unbearably hot Athenian summer, a cramped flat becomes a hellish urban battlefield for an ornamental paterfamilias and his family. Now, ugly truths and deleterious words become weapons in a dirty war. Can they emerge unscathed?
Home can be a house but a house isn’t always a home.
So, which houses we call homes and what do they reveal for us?
How hard do we hold on to our homes, and how hard do our homes hold on to us?
If architecture creates a house, then poetry turns this house into a home; a domestic experience releasing intimacy and a tendency for the bad or for the good. As Pallasmaa puts it, architecture shapes a house, in real time and space, as much as psychology, psychoanalysis and sociology define a home projecting its vast and various versions in the parallel spacetime of poetry, literature and cinema.
Home is the Point Omega.
Apparently, home needs us just like we need home. It’s an interactive relationship; there is no home without self and there is no self without home. Discussing existential homelessness, architect Juhani Pallasmaa correlates Teilhard de Chardin’s Omega Point with the notion of home as the place or the event from which the world can be seen in its entirety. Home is where and also when the person has access to the lived world, as Pallasmaa phrases it, a mental world where “the material and the spiritual, as well as the experienced, remembered and imagined, constantly fuse into each other.” “The house shelters daydreaming, the house protects the dreamer, the house allows one to dream in peace”, states Gaston Bachelard in The Poetics of Space.
Well, that’s, definitely, a house we can call a home. A home that “is closer to the reality of dream than any scientific description” and is separated from physical and geometrical space by the fact that it is our existential space; the lived world where the core of our being is spaced.
Pallasmaa thinks of home as a root to this earth, to this fast and ever-changing world and to ourselves. Home links us with our identity, with our true selves. “Home is an expression of personality (…) a set of rituals, personal rhythms and routines of everyday life (…) a gradual product of the family’s and individual’s adaptation to the world”, says Pallasmaa.
Home is a psychic state.
“(…) as I settle in a space, the space settles in me. I live in a city and the city dwells in me. We are in a constant exchange with our settings; simultaneously we internalise the setting and project our own bodies, or aspects of our body schemes, on the setting”, argues architect Juhani Pallasmaa in his essay “Space, place, memory and imagination”.
Through our lived spatial experiences, we build and carry our home inside us. We keep our home tight into our psychic fabric and we dwell or even hide there, in this dispersed, sometimes fragmented, yet always so very sensible world, lying under our skin. Home as psychic state is this internalised space where “memory and actuality, perception and dream merge” sums up Pallasmaa. Home as psychic state is the self-directed reflection of the surrounding world around us – landscapes, places and building spaces – that forms our inside core and foundations of personality fostering or preventing change to happen; in a level of manners, behaviours and mindsets.
Thus, if an architectural proposal changes the way we inhabit the public space of the city or our private rooms, it can change, in the long run, the way we inhabit our body, the way we live with others and ourselves.
‘Stories of contemporary domesticity or HOMEland’ series explores the capacity of contemporary architecture to produce dwellings that provide domesticity to the dweller.
How capable is architecture, nowadays, to deliver houses which are homes?
Facing architecture not as a powerful move but as a set of gentle, empathetic gestures providing meaning to everyday life, this series:
- follows Aldo van Eyck’s demand to find out the architect’s margin of facilitating ‘homecoming’ thus overturning the belief – often cultivated in architecture schools – that architecture and home are conflicting notions.
There are still houses with low ceilings, window-splays where children climb up and squatting, chin against knees, watch the wet snow falling peacefully over dark, narrow courtyards. There are still rooms that speak of lives, of cupboards of clean, hereditary linen. There are quiet kitchens where someone sits reading with the book propped against the loaf of bread. The light falls there with the voice of a white blind. If you shut your eyes you can see that a morning, however fleeting, awaits and that its warmth mingles with the warmth in here and that each flake’s fall is a sign of homecoming. Bo Carpelan, Homecoming
- supports the “architecture of accommodation” as Juhani Pallasmaa puts it.
Embracing Bachelard’s point of view that home “is an instrument with which to confront the cosmos” we identify home’s great importance as a medium of personal survival and resilience that “strengthens the dweller’s self-image and concretizes his world order”.
By supporting the dweller’s homecoming through an architecture of accommodation, Stories of contemporary domesticity aspire to empower an approach on architecture as a radical act of care that supports individual’s self-awareness and self-improvement aiming at collective, social change.
Starting from the city, we pause to watch how citizens breathe in the private realm. How do they live when no-one is watching? Who are they behind closed doors? What do they like and what do they not? And what about architecture?
If apartment buildings are the modern movement’s lasting legacy to today’s cities, designating who we have been and who we were, how do architects reshape them, mainly inside out, to narrate who we now are?
An apartment renovation is a complex redesign process reshaping the past into the future. Restoring a marble floor can be an intriguing procedure for a bunch of reasons, practical or not. Do the materials have the capacity to store memories and if yes, how do they unfold them? Who used to lie on this floor and who will step on it now? Are these people strangers to one another? Can you meet someone through a parquet or a piece of wall?
Can you restore and recycle feelings?
But most unforgettable of all were the walls themselves. The stubborn life of these rooms had not let itself be trampled out. lt was still there; it clung to the nails that had been left there, it stood on the remaining hand-breadth of flooring, it crouched under the corner joints where there was still a little bit of interior. The Notebooks of Malte Laurids Brigge, Rainer Maria Rilke, pp. 47-48.
Story One
The Cabanon by STAR & BOARD: the biggest smallest apartment in the world
6,89 square meters of pure architectural charm located in Rotterdam speak the unspoken: the city beats through the Home[land] just like a body beats through the muscle we call heart.
Architects and owners Beatriz Ramo and Bernd Upmeyer, founders of STAR strategies + architecture and BOARD (Bureau of Architecture, Research and Design) respectively, created Cabanon as their common experiment in space, their second home or, merely, a floating bed for two under the stars, a living room with a view, and their very own spa!
Read the whole story about The Cabanon of Rotterdam, here!
Η σειρά ‘Σύγχρονες Ιστορίες Οικιακότητας ή ΚατΟΙΚΕΙΝ’ αναρωτιέται τί είναι και τί σημαίνει σπίτι σε ανοιχτό διάλογο με σύγχρονες αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις στο πεδίο της κατοικίας.
Το σπίτι χωράει πολλά.
Είναι ρήμα, επίθετο και ουσιαστικό.
Πράξη, συναίσθημα, τόπος και κτήση.
Το σπίτι είναι υλικό και άυλο.
Κάποτε δομείται από πέτρες, μπετόν και τούβλα και κάποτε είναι φτιαγμένο από αναμνήσεις, οσμές, γεύσεις, ψιθύρους και κρότους.
Το σπίτι είναι μια προσωπική ιστορία και μια συλλογική νοημοσύνη.
Για τον James Baldwin το σπίτι είναι μια ‘αμετάκλητη κατάσταση’ καθώς “δεν έχεις σπίτι μέχρι να το αφήσεις και τότε, αφού το έχεις αφήσει, δεν μπορείς ποτέ να γυρίσεις πίσω”. Για τον συγγραφέα, το σπίτι είναι η απρόσιτη πατρίδα όπου κατοικεί η, από καιρό χαμένη, παιδική αθωότητα, ο πρωτόλειος μύθος. Νοσταλγικό και γλυκόπικρο, το σπίτι-μήτρα του Baldwin κατοικεί στο μακρινό παρελθόν κάνοντας μας να αναρωτηθούμε: θα με δεχτεί πίσω το σπίτι ή είμαι καταδικασμένος σε μια ζωή μοναξιάς;
Το σπίτι είναι ένα ακόμα σώμα.
Το σπίτι είναι το σώμα που κουβαλάει το σώμα μας. Ένα σώμα για το σώμα που το κάθε πλάσμα κατοικεί με τον πολύ δικό του, μοναδικό και, εντελώς, διαφορετικό τρόπο. Ένα σώμα, σπίτι για την ψυχή και το πνεύμα. Το σπίτι είναι ένα ακόμα σώμα στο οποίο αποθηκεύουμε τις αναμνήσεις μας. Ο πολύ προσωπικός μας χώρος: το κέντρο της ονειροπόλησης, της μνήμης και της φαντασίας μας. “Δεν υπάρχει μνήμη χωρίς σωματική μνήμη” γράφει ο φιλόσοφος Έντουαρντ Σ. Κέισυ και ο αρχιτέκτονας Juhani Pallasmaa στο κείμενο ‘Χώρος, τόπος, μνήμη και φαντασία’ συμπληρώνει “το σώμα δεν είναι μόνο το κέντρο της μνήμης, αλλά και ο τόπος και το μέσο όλων των δημιουργικών έργων, συμπεριλαμβανομένου και του έργου του αρχιτέκτονα”.
Ακολουθώντας το νήμα της σκέψης του Pallasmaa, το έργο των αρχιτεκτόνων είναι, αφού αναγνωρίσουν το δικό τους σώμα, τον δικό τους τόπο, το δικό τους σπίτι, να υποστηρίξουν και άλλα άτομα να κάνουν το ίδιο: μέσα από ενσυνείδητο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό που καθοδηγεί τα πλάσματα, ανθρώπινα ή μη, να φορέσουν το αληθινό τους σώμα, τον αληθινό τους εαυτό μέσα σε οικείους χώρους που λειτουργούν ως σπίτια.
Το σπίτι είναι κρυμμένο βαθιά μέσα μας και το σπίτι μας περιβάλλει. Και, ασφαλώς, το σπίτι, ακριβώς όπως το θέτει ο Μισέλ Φουκώ για το σώμα, έχει τα δικά του βιοπολιτικά συστήματα που απαιτούν μια αρχιτεκτονική της φροντίδας (architecture of care).
(...) Στο σπίτι χτες καθώς άνοιξα τη ντουλάπα έσβησε γίνηκε σκόνη μ’ όλα τα ρούχα της μαζί τα πιάτα σπάζουν μόλις κανείς τ’ αγγίξει φοβάμαι κι έχω κρύψει τα πιρούνια και τα μαχαίρια τα μαλλιά μου έχουν γίνει κάτι σαν στουπί το στόμα μου άσπρισε και με πονάει τα χέρια μου είναι πέτρινα τα πόδια μου είναι ξύλινα με τριγυρίζουν κλαίγοντας τρία μικρά παιδιά δεν ξέρω πώς γίνηκε και με φωνάζουν μάνα. Θέλησα να σου γράψω για τις παλιές μας τις χαρές όμως έχω ξεχάσει να γράφω για πράγματα χαρούμενα. Να με θυμάσαι. Μίλτος Σαχτούρης | Ορυχείο | Άπαντα ποιήματα 1945-1971 | εκδόσεις Κέδρος |
Το σπίτι είναι ένα αυθύπαρκτο οικοσύστημα.
Ένα νοικοκυριό με τη δική του λογική, συναισθηματική ευφυία και διασυνδεδεμένα μοτίβα. Το σπίτι θρέφει και το σπίτι πληγώνει. Μπορεί να είναι ελεύθερο και ανοιχτό ή μπορεί να είναι περίκλειστο και να επιτηρείται, άγρια, από κανόνες και άγραφους νόμους. Μπορεί να είναι ασφαλές και μπορεί να είναι επικίνδυνο.
Το σπίτι μπορεί να είναι σημείο αναφοράς ή τόπος αποστροφής.
Το σπίτι είναι κληρονομιά.
Στο σπίτι ζει η οικογένεια. Άρα, στον πυρήνα του είναι αδιαχώριστο από αυτήν. Το σπίτι μπορεί να λειτουργήσει ως μια γονεϊκή μηχανή που επιτρέπει να συμβούν υπέροχα ή απαίσια πράγματα ακόμη κι όταν οι άνθρωποι, που το έστησαν, δεν είναι πια ζωντανοί. Όπως το θέτει η Βιρτζίνια Γούλφ στα Κύματα, μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, αγόρια και κορίτσια, τα μορφώνουμε, τα φροντίζουμε για να κληρονομήσουν τα σπίτια μας. Το σπίτι είναι το κληροδότημα και η κληρονομιά που παραχωρείται από εμάς, κατευθείαν, στους απογόνους μας. Μια κληρονομιά φορτωμένη με όλων των ειδών τις αναμνήσεις και τις φαντασίες.
Ήμουν παιδί αυτού του σπιτιού, γεμάτο με την ανάμνηση των μυρωδιών του, γεμάτο από τη δροσιά των διαδρόμων του, γεμάτο με τις φωνές που το είχαν ζωντανέψει. Antoine de Saint-Exupery, Wind, Sand and Stars, London: Penguin Books, 1991.
Αναφορές από την ποίηση, την λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, τις παραστατικές τέχνες και τον κινηματογράφο μας βοηθούν να κατανοήσουμε πως λειτουργεί και πως μοιάζει το σπίτι ως βιωμένος τόπος, ως ένα σύμπαν ή ένας κόσμος εμπειρίας.
ΚΥΝΟΔΟΝΤΑΣ (2009) | Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος, Σενάριο: Ευθύμης Φιλίππου, Γιώργος Λάνθιμος.
Ένας χειριστικός πατέρας εγκλωβίζει τα τρία ενήλικα παιδιά του, στο σπίτι, σε ένα καθεστώς αέναης παιδικότητας υπό μορφή αιχμαλωσίας εντός της οικογενειακής εστίας.
ΣΠΙΡΤΟΚΟΥΤΟ (2003) | Σκηνοθεσία: Γιάννης Οικονομίδης, Σενάριο: Γιάννης Οικονομίδης, Λένια Σπυροπούλου.
Εν μέσω καύσωνα, ένα μικροαστικό διαμέρισμα στην Αθήνα γίνεται πεδίο μάχης ανάμεσα στον πατέρα και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Όπλα τους οι ωμές αλήθειες που διαπερνούν την οικιακή ζωή σαν δηλητηριώδη βέλη. Θα επιβιώσουν από την σύγκρουση;
Σπίτι μπορεί να αποτελέσει μια κατοικία αλλά η κατοικία δεν είναι πάντα σπίτι.
Ποιες κατοικίες αποκαλούμε σπίτια και τι αποκαλύπτουν αυτά τα σπίτια για εμάς;
Μέχρι που θα φτάναμε για να υπερασπιστούμε τα σπίτια μας και μέχρι που μπορούν να φτάσουν τα σπίτια μας για να υπερασπιστούν εμάς;
Αν η αρχιτεκτονική περιγράφει την κατοικία, τότε η ποίηση μετατρέπει την κατοικία σε σπίτι: εμπειρία οικεία και οικιακή. Όπως σημειώνει και ο Juhani Pallasmaa αν η κατοικία βρίσκεται στην περιφέρεια της αρχιτεκτονικής, σε πραγματικό χώρο και χρόνο, το σπίτι βρίσκεται στην περιφέρεια της ψυχολογίας, της ψυχανάλυσης και της κοινωνιολογίας με τις πολλές και διαφορετικές εκδοχές του να προβάλλονται στον παράλληλο χωροχρόνο της λογοτεχνικής, ποιητικής και κινηματογραφικής αφήγησης.
Το σπίτι είναι το Σημείο Ωμέγα.
Ως φαίνεται, το σπίτι μας χρειάζεται τόσο όσο χρειαζόμαστε κι εμείς σπίτι. Είναι μια διαδραστική σχέση: δεν υπάρχει σπίτι χωρίς εαυτό και εαυτός χωρίς σπίτι. Συζητώντας την υπαρξιακή ανεστιότητα, ο αρχιτέκτονας Juhani Pallasmaa συσχετίζει το σημείο Ωμέγα, τον όρο που εισήγαγε ο Τεγιάρ ντε Σαρντέν, με το Σπίτι ως το σημείο “από το οποίο ο κόσμος μπορεί να ιδωθεί ως ένα όλον, και σωστά”. Το σπίτι είναι το σημείο που παρέχει πρόσβαση στο βιωμένο κόσμο, όπως τον ορίζει ο Pallasmaa όπου “το υλικό και το πνευματικό (…) το απομνημονευμένο και το επινοημένο από τη φαντασία, αναμειγνύονται συνεχώς μεταξύ τους.” “Το σπίτι είναι το καταφύγιο της ονειροπόλησης, το σπίτι προστατεύει τον ονειροπόλο, μας επιτρέπει να ονειρευόμαστε εν ειρήνη”, γράφει στην Ποιητική του χώρου ο Μπασελάρ. Το σπίτι “βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα του ονείρου απ’ ό,τι οποιαδήποτε επιστημονική περιγραφή” και διακρίνεται από τον υλικό και γεωμετρικό χώρο γιατί είναι ο υπαρξιακός μας χώρος: ο βιωμένος κόσμος όπου στεγάζεται το είναι μας.
Ο Pallasmaa θεωρεί το σπίτι ως την ρίζα που μας ενώνει με τη γη, με τον κόσμο, που αλλάζει γρήγορα και διαρκώς, και με τον εαυτό. Το σπίτι μας συνδέει με την ταυτότητά μας, με τον αυθεντικό μας εαυτό. “Η ουσία του σπιτιού απορρέει από τον κάτοικο (…) Το σπίτι είναι έκφραση της προσωπικότητας του κατοίκου και του ιδιάζοντα τρόπου ζωής του. (…) σπίτι είναι επίσης μια σειρά από τελετουργικά, προσωπικούς ρυθμούς και ρουτίνες της καθημερινής ζωής (…) ένα διαρκές προϊόν της προσαρμογής του ατόμου και της οικογένειας στον κόσμο”, λέει ο Pallasmaa.
Το σπίτι είναι ψυχική κατάσταση.
“(…) καθώς εγκαθίσταμαι σε έναν χώρο, ο χώρος εγκαθίσταται μέσα μου. Ζω σε μια πόλη και η πόλη κατοικεί μέσα μου. Αλληλεπιδρούμε συνεχώς με όσα μας περιβάλλουν, την ίδια στιγμή εσωτερικεύουμε τον περίγυρο και προβάλλουμε πάνω σ’ αυτόν το δικό μας σώμα, ή όψεις των σωματικών μας χαρακτηριστικών”, γράφει ο αρχιτέκτονας Juhani Pallasmaa.
Μέσα από τις βιωμένες χωρικές εμπειρίες μας, χτίζουμε κι, έπειτα, κουβαλάμε το σπίτι μέσα μας, το αποθηκεύουμε στον ψυχισμό μας και κατοικούμε εκεί, στον διάχυτο αλλά άμεσα αισθητό κόσμο, που περικλείει το δέρμα μας. Το σπίτι ως ψυχική κατάσταση είναι ο εσωτερικευμένος χώρος όπου “η μνήμη και η πραγματικότητα, η αντίληψη και τα όνειρα συγχωνεύονται”, συνοψίζει ο Pallasmaa. Το σπίτι ως ψυχική κατάσταση είναι η σκηνοθετημένη, από τον ίδιο τον εαυτό, αντανάκλαση του κόσμου (τόπου, τοπίου, κτηριακού χώρου) γύρω μας, που επενδύει την εσωτερική δομή, τα θεμέλια, της προσωπικότητάς μας ευνοώντας ή αποτρέποντας την αλλαγή: τρόπων, συμπεριφορών, νοοτροπίας.
Άρα, αν μια αρχιτεκτονική πρόταση αλλάξει τους τρόπους που κατοικούμε τον δημόσιο χώρο της πόλης ή το προσωπικό μας δωμάτιο, μπορεί να αλλάξει, μακροπρόθεσμα, τον τρόπο που κατοικούμε το σώμα μας, βιώνουμε τη σχέση με τους άλλους ανθρώπους και τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η σειρά ‘Σύγχρονες Ιστορίες Οικιακότητας ή ΚατΟΙΚΕΙΝ’ εξερευνά την ικανότητα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής να παράξει κατοικίες που προσφέρουν οικιακότητα στον κάτοικο.
Μπορεί η αρχιτεκτονική, στις μέρες μας, να δημιουργήσει κατοικίες που είναι, ταυτόχρονα, σπίτια;
Αντιμετωπίζοντας την αρχιτεκτονική όχι ως μια ισχυρή κίνηση αλλά ως ένα σύστημα ήπιων χειρισμών, που παρέχουν νόημα στην καθημερινή ζωή, αυτή η σειρά:
- ακολουθεί την προτροπή του Aldo van Eyck να αναζητήσουμε τα περιθώρια που έχει ένας αρχιτέκτονας για να διευκολύνει το “homecoming” ανατρέποντας, έτσι, την πεποίθηση – που καλλιεργείται συχνά στις αρχιτεκτονικές σχολές – πως η αρχιτεκτονική και το σπίτι είναι έννοιες αντίρροπες.
Υπάρχουν ακόμα σπίτια με χαμηλά ταβάνια, παράθυρα με πλατύ περβάζι όπου σκαρφαλώνουν τα παιδιά και καθισμένα στις φτέρνες, με το πηγούνι πάνω στα γόνατα κοιτάνε το υγρό χιόνι να πέφτει ήσυχα πάνω από σκοτεινές, στενές αυλές. Υπάρχουν ακόμη δωμάτια που μιλούν για ζωές, για ντουλάπια με καθαρά παλιακά λινά. Υπάρχουν ήσυχες κουζίνες όπου κάποιος κάθεται και διαβάζει, στηρίζοντας το βιβλίο του σ' ένα καρβέλι ψωμί. Το φως πέφτει εκεί με τη φωνή μιας λευκής τυφλότητας. Σαν κλείσεις τα μάτια σου μπορείς να δεις ότι ένα πρωινό, οσοδήποτε φευγαλέο, περιμένει και ότι η ζεστασιά του σμίγει με τη ζεστασιά μέσα εδώ και πως η κάθε νιφάδα που πέφτει είναι ένα σημάδι του ερχομού του σπιτιού (homecoming). Bo Carpelan, Homecoming, μτφρ. Α.-Σ. Λαδά.
- υποστηρίζει την “αρχιτεκτονική της διαμονής”, όπως θέτει τον όρο ο Juhani Pallasmaa.
Αγκαλιάζοντας την άποψη του Μπασελάρ πως το σπίτι “είναι ένα εργαλείο για ν’ αντιμετωπίσουμε τον κόσμο” αναγνωρίζουμε την θεμελιώδη σημασία της έννοιας “σπίτι” για την επιβίωση και την ανθεκτικότητα του ατόμου καθώς “δυναμώνει την αυτοεκτίμηση του κατοίκου και σταθεροποιεί την κοσμική του τάξη”.
Υποστηρίζοντας την ιδέα μιας αρχιτεκτονικής της διαμονής, η σειρά Σύγχρονες Ιστορίες Οικιακότητας φιλοδοξεί να ενδυναμώσει μια προσέγγιση της αρχιτεκτονικής ως ριζοσπαστικής φροντιστικής πράξης που προστατεύει και οδηγεί τον άνθρωπο σε έναν πιο συνειδητό τρόπο ζωής που στοχεύει στην αυτεπίγνωση, στην προσωπική εξέλιξη και, συνεπακόλουθα, στη κοινωνική αλλαγή.
Ξεκινώντας από το άστυ, σταματάμε για να παρατηρήσουμε την αναπνοή των πολιτών στην, πλέον, ιδιωτική τους επικράτεια. Πως ζουν όταν δεν τους βλέπει κανείς; Ποιοι είναι εντός των τειχών; Τι τους αρέσει και τι όχι; Και, τι συμβαίνει με την αρχιτεκτονική;
Αν οι πολυκατοικίες είναι το βασικό κληροδότημα του μοντέρνου κινήματος στις σύγχρονες μητροπόλεις, σηματοδοτώντας ποιοι έχουμε υπάρξει και ποιοι ήμασταν, πως τις επαναδιαμορφώνουν οι αρχιτέκτονες, κυρίως από μέσα προς τα έξω, για να διηγηθούν ποιοι είμαστε σήμερα;
residential apartment as a result of a yearlong collaboration with pioneering Greek architect, Dionisis Sotovikis.
Μια ανακαίνιση διαμερίσματος είναι μια σύνθετη διαδικασία επαναπροσδιορισμού του παρελθόντος και αναπροσαρμογής του στο μέλλον. Η αποκατάσταση ενός μαρμάρινου δαπέδου μπορεί να είναι μια αρκετά απαιτητική διαδικασία για μια σειρά από λόγους, πρακτικούς και μη. Εχουν τα υλικά την δυνατότητα να αποθηκεύουν μνήμες και, αν ναι, πως τις απελευθερώνουν; Ποιος ξάπλωνε σε αυτό το πάτωμα και ποιος θα το πατάει τώρα; Είναι αυτοί οι άνθρωποι ξένοι μεταξύ τους; Μπορείς να “γνωρίσεις” το Άλλο μέσα από ένα δάπεδο ή ένα κομμάτι τοίχου;
Μπορούν να ανακυκλωθούν ή να αποκατασταθούν τα συναισθήματα;
Όμως, αυτό που δεν θα μπορούσες να ξεχάσεις ποτέ ήταν οι ίδιοι οι τοίχοι. Η πεισματική ζωή που διαδραματιζόταν ανάμεσά τους αρνιόταν να σβηστεί. Υπήρχε ακόμα εκεί, κρατιόταν από τα καρφιά που είχαν μείνει, την έβλεπες στα υπολείμματα των πατωμάτων που είχαν μέγεθος παλάμης, βρισκόταν κάτω από τις κόχες, όπου υπήρχαν ακόμη μικρά τμήματα του εσωτερικού χώρου. Οι Σημειώσεις του Μάλτε Λάουριντς Μπρίγκε, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, μτφρ. Α.-Σ. Λαδά.
Ιστορία Πρώτη
Cabanon από STAR & BOARD: το μεγαλύτερο μικρότερο διαμέρισμα στον κόσμο
6,89 τετραγωνικά μέτρα απαράμιλλης αρχιτεκτονικής γοητείας στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας μαρτυρούν το ρηξικέλευθο: η πόλη χτυπάει μέσα από το σπίτι όπως το σώμα χτυπάει μέσα από τον μυ που αποκαλούμε καρδιά.
Οι αρχιτέκτονες και ιδιοκτήτες Beatriz Ramo και Bernd Upmeyer, ιδρυτές των γραφείων STAR strategies + architecture και BOARD (Bureau of Architecture, Research and Design) αντίστοιχα, δημιούργησαν το Cabanon ως το κοινό τους χωρικό πείραμα, το δεύτερο σπίτι τους ή απλά ένα αιωρούμενο κρεβάτι για δύο, κάτω απ’ τ’ αστέρια, ένα καθιστικό με θέα στη πόλη, και ένα ολόδικό τους σπα!
